Allah Rasûlü insanları ele alırken onları madenlere benzetmiştir: Cahiliyede hayırlı olan Müslümanlıkta da hayırlıdır; elverir ki dinin rûhunu kavramış olsun. İslâm insanları alıp belli bir süre, belli potalarda eritir, şekillendirir; sonra da onları rûhlarıyla bütünleştirerek özlerine ulaştırır. Yani esasen, onların mahiyetlerinde mevcut olan Hakk’a (cc) âyinedarlık hususiyetini kuvveden fiile çıkarır.. çıkarır ama, madenlerin asıl yapılarını, öz ve hususiyetlerini de korur.. altın yine altın, gümüş yine gümüş ve bakır yine bakır olarak kalır… Fark, hepsinin som ve safî hale gelmiş olmasındadır. Ayrıca, İslâm’a hizmet yolunda imtihanlar da, insanın aslî madenine girmiş bulunan yabancı unsur ve tortulardan onu temizler ve her insanı kendi istidadının arşına ve zirve noktasına çıkarır.